जागतिक एड्स दिन दरवर्षी 01 डिसेंबर रोजी जगभरात साजरा केला जातो. हा दिवस 1988 पासून दरवर्षी डिसेंबर रोजी जगभरात साजरा केला जातो.
हा दिवस जगभरातील लोकांना HIV विरुद्धच्या लढ्यात एकत्र येण्याची, HIV ग्रस्त लोकांसाठी पाठिंबा दर्शवण्याची आणि एड्स-संबंधित आजाराने मरण पावलेल्या लोकांचे स्मरण करण्याची संधी प्रदान करतो.
हा दिवस पहिल्यांदा 1988 मध्ये साजरा करण्यात आला आणि तो जागतिक आरोग्यासाठीचा पहिला आंतरराष्ट्रीय दिवस देखील होता.
2021 च्या उत्सवाची थीम आहे “एचआयव्ही महामारीचा अंत: समान प्रवेश, प्रत्येकाचा आवाज”
एचआयव्ही एड्स म्हणजे काय?
ह्यूमन इम्युनोडेफिशियन्सी व्हायरस किंवा एचआयव्ही हा रेट्रोव्हायरसचा एक प्रकार आहे, ज्यावर योग्य उपचार न केल्यास, ते ऍक्वायर्ड इम्युनोडेफिशियन्सी सिंड्रोम किंवा एड्स बनते,’.
एड्स हा एचआयव्ही संसर्गाचा सर्वात गंभीर टप्पा मानला जातो. विशेष म्हणजे, एचआयव्हीचा विषाणू शरीराच्या रोगप्रतिकारक यंत्रणेतील CD4 नावाच्या पांढऱ्या रक्त पेशींवर (टी-सेल्स) हल्ला करतो.
या अशा पेशी आहेत ज्या शरीराच्या इतर पेशींमध्ये असामान्यता आणि संक्रमण शोधतात. शरीरात प्रवेश केल्यानंतर, एचआयव्हीची संख्या वाढते आणि काही वेळातच ते सीडी 4 पेशी नष्ट करते आणि मानवी रोगप्रतिकारक शक्तीला गंभीरपणे नुकसान करते.
हा विषाणू एकदा शरीरात शिरला की त्याला पूर्णपणे काढून टाकणे खूप कठीण आहे. एचआयव्ही बाधित व्यक्तीच्या CD4 पेशींमध्ये लक्षणीय घट होते. हे ज्ञात आहे की निरोगी व्यक्तीच्या शरीरात या पेशींची संख्या 500-1600 च्या दरम्यान असते, परंतु संक्रमित लोकांमध्ये CD4 पेशींची संख्या 200 पेक्षा कमी होऊ शकते.
कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती व्यक्तीला कर्करोग इत्यादी विविध गंभीर आजारांना बळी पडते. या विषाणूची लागण झालेल्या व्यक्तीला अगदी किरकोळ दुखापत किंवा आजारातून बरे होणे तुलनेने कठीण होते.
असे मानले जाते की एचआयव्ही संसर्ग 1920 च्या सुमारास डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक ऑफ काँगोमध्ये उद्भवला. 1959 मध्ये, काँगोमध्ये मरण पावलेल्या माणसामध्ये एचआयव्हीच्या पहिल्या ज्ञात प्रकरणाची पुष्टी झाली.
FAQs
जागतिक एड्स दिन जगभरातील लोकांना HIV/AIDS बद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी आणि साथीच्या रोगाचा सामना करताना आंतरराष्ट्रीय एकता प्रदर्शित करण्यासाठी एकत्र आणतो.
जागतिक एड्स दिन, दरवर्षी 1 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो, ही जगभरातील लोकांना HIV विरुद्धच्या लढ्यात एकत्र येण्याची, HIV ग्रस्त लोकांसाठी त्यांचा पाठिंबा दर्शवण्याची आणि HIV-संबंधित आजाराने मरण पावलेल्या लोकांची आठवण ठेवण्याची एक संधी आहे. 1988 मध्ये सुरू झालेला, जागतिक एड्स दिन हा पहिला जागतिक आरोग्य दिवस होता.