अमृत योजना
अमृत योजना

अमृत योजना

सुरुवात

अमृत योजनेचा शुभारंभ 25 जून 2015 रोजी करण्यात आला

अमृत योजनेचा उद्देश

  1. शहरी मूलभूत व पायाभूत सुविधांचा विकास करणे
  2. दर्जेदार सुविधा उपलब्ध करून देणे
  3. शहरी भागातील नागरिकांच्या जीवनमानामध्ये सुधारणा घडवून आणणे

अमृत योजनेचा भर

  1. पाणीपुरवठा
  2. गटारे सांडपाणी व मलव्यवस्थापन
  3. पूरजन्य परिस्थिती निवारण
  4. पार्किंग पादचारी वाहतूक सुविधा
  5. हरित स्पेसेस बाग
  6. मनोरंजन केंद्रे बालकांसाठी

अमृत योजनेचे कार्यक्षेत्र

अमृत योजना ही 500 शहरांमध्ये विभागण्यात आली असून या शहरांचे वर्गीकरण पुढीलप्रमाणे

  • एक लाखापेक्षा जास्त लोकसंख्या असलेली शहरे
  • देशातील राज्यांच्या राजधानीची शहरे
  • देशांतर्गत असणारी सांस्कृतिक शहरे
  • देशातील प्रमुख नद्यांच्या काठावरील अशी ते राज्यांची लोकसंख्या 75 हजार ते एक लाख दरम्यान आहे

अमृत योजना अंमलबजावणी यंत्रणा

  1. केंद्र स्तर शहर विकास मंत्रालयाचे सचिव
  2. राज्यस्तर राज्याचे प्रमुख सचिव
  3. शहर स्तर पालिका आयुक्त

अमृत योजना निधीची उपलब्धता

अमृत योजना ही केंद्र सरकारची योजना म्हणून ओळखली जाते

अमृत योजनेसाठी 2015 – 2016 ते 2019 – 2020 या चार वर्षांसाठी 50 हजार कोटी रुपयांचे केंद्र सरकार द्वारे साहाय्य करण्यात येईल.

वरील 50 हजार कोटी निधीपैकी 80% निधी खर्च प्रकल्पावर दहा टक्के निधी खर्च सुधारणा भत्ता 8% निधी खर्च राज्याच्या प्रशासकीय खर्च व 2% निधी खर्च केंद्रीय शहर विकास मंत्रालय अंमलबजावणी खर्च असा राहील.

वरील खर्चामध्ये राज्याचे योगदान किमान 20% असणे बंधनकारक करण्यात आले आहे.

अमृत योजना अंतर्गत ग्राह्य नसणाऱ्या घटकांची यादी

  1. शिक्षण व रोजगार कार्यक्रम
  2. प्रकल्पांसाठी जमीन खरेदी
  3. विज दूरसंचार आरोग्य
  4. राज्य सरकारी आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांमधील कामगार पगार

अमृत योजना हे राज्य अधिक चांगल्याप्रकारे ची रागवेल अशा राज्यांना अंदाजपत्रकामध्ये 10% बक्षीस देण्यात येईल.

अमृत योजनेअंतर्गत जवाहरलाल नेहरू शहरी पुनरुत्थान अभियानात राहिलेले अपूर्ण प्रकल्प 2017 पर्यंत पूर्ण केले जातील.

अमृत योजनेअंतर्गत पहिल्यांदा घराचे वाटप महिलांना व महिलांच्या नावे करण्यात येईल.

अमृत योजना महाराष्ट्र राज्यातील

अमृत योजनेअंतर्गत महाराष्ट्र राज्यातील 43 शहरांचा समावेश करण्यात आला आहे

कोकण 10

  1. मुंबई
  2. ठाणे
  3. नवी मुंबई
  4. कल्याण-डोंबिवली
  5. मीरा-भाईंदर
  6. वसई-विरार
  7. उल्लासनगर
  8. पनवेल
  9. बदलापूर
  10. अंबरनाथ
  11. भिवंडी
  12. निजामपूर
  13. नाशिक
  14. नाशिक मालेगाव
  15. धुळे
  16. जळगाव
  17. अहमदनगर
  18. भुसावळ
  19. नंदुरबार
  20. पुणे
  21. पिंपरी-चिंचवड
  22. कोल्हापूर
  23. सोलापूर
  24. सांगली
  25. मिरज
  26. सातारा
  27. बार्शी
  28. इचलकरंजी
  29. नागपूर
  30. गोंदिया
  31. चंद्रपूर
  32. हिंगणघाट
  33. औरंगाबाद
  34. परभणी
  35. जालना
  36. बीड
  37. अधिक
  38. लातूर
  39. उदगीर
  40. उस्मानाबाद
  41. अमरावती
  42. अकोला
  43. यवतमाळ
  44. वर्धा
  45. अचलपूर

अमृत योजनेअंतर्गत महाराष्ट्र राज्यातील 43 शहरांच्या विकासासाठी 1003 कोटी निधी उपलब्ध होणार आहे

अमृत योजनेत समाविष्ट असलेल्या क आणि ड वर्ग महानगरपालिका व नगर परिषद यांच्या विविध प्रकल्पांचे नियोजन कार्यान्वयन व पर्यवेक्षणासाठी प्रकल्प अंमलबजावणी यंत्रणा म्हणून महाराष्ट्र जीवन प्राधिकरण याची नियुक्ती करण्यास मान्यता देण्यात आली

 

MPSC Current Affairs चे नियमित अपडेट मिळवण्यासाठी MPSC Today ला फेसबुक, ट्विटर आणि टेलिग्राम वर फॉलो करा.