राव बहादूर रघुनाथ नरसिंह मुधोळकर

स्मृतीस १०० वर्ष होत आहेत आणि INC चे शेवटचे मराठी भाषिक अध्यक्ष ही आहेत

राव बहादूर रघुनाथ नरसिंह मुधोळकर हे एक भारतीय राजकारणी होते ज्यांनी पंडित बिशन नारायण दार यांच्यानंतर एका टर्मसाठी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून काम केले.

1912 मध्ये बांकीपूर (पाटणा) येथे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या 27 व्या अधिवेशनाचे त्यांनी अध्यक्षपद भूषवले. रघुनाथ मुधोळकर यांचा जन्म 16 मे 1857 रोजी खानदेशातील धुलिया येथे एका प्रतिष्ठित मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला.

त्यांचे शिक्षण अंशतः धुलिया येथे तर काही अंशी विदर्भात झाले. त्यानंतर ते मुंबईला गेले आणि एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली आणि त्यांना फेलोशिप देण्यात आली.

जी.एस. खापर्डे आणि मोरोपंत व्ही जोशी यांच्यासमवेत ते अमरावती येथे प्रमुख वकिलाची प्रॅक्टिस करत होते. जानेवारी 1914 मध्ये त्यांना त्यांच्या सार्वजनिक सेवांच्या सन्मानार्थ कम्पेनियन ऑफ द ऑर्डर ऑफ द इंडियन एम्पायर बनवण्यात आले.

“राव बहादूर रघुनाथ नरसिंह मुधोळकर”

• 1886 साली विदर्भात लोकसभा नावाची सभा स्थापन केली.(पुणे सार्वजनिक सभेच्या धर्तीवर)
• गोखलेंचे शिष्य असल्याने राष्ट्रवादाच्या विकासासाठी ब्रिटीशांचे सहकार्य आवश्यक आहे आणि म्हणून राष्ट्रीय चळवळ घटनात्मक आणि अहिंसक असावी अशी त्यांची धारणा होती.
  -1890 मध्ये भारतीयांच्या तक्रारी मांडण्यासाठी इंग्लंडला पाठवलेल्या काँग्रेस शिष्टमंडळात ते होते.
  -1912 मध्ये बांकीपूर येथे झालेल्या भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे ते अध्यक्ष होते.(शेवटचे मराठी अध्यक्ष)
• त्यांनी संसदीय लोकशाहीची प्रशंसा केली परंतु ब्रिटिश नोकरशाहीला विरोध केला. त्यांनी सरकारच्या आर्थिक धोरणावर टीका केली, विदर्भात अनेक उद्योग उभारण्यास मदत केली आणि तंत्रशिक्षणाचा पुरस्कार केला. त्यांनी अनेक सामाजिक संस्था स्थापन केल्या आणि गरिबांच्या उन्नतीसाठी काम केले. 13 जानेवारी 1921 रोजी त्यांचे निधन झाले.