जागतिक रेबीज दिन World Rabies Day
जागतिक रेबीज दिन World Rabies Day

जागतिक रेबीज दिन ही एक आंतरराष्ट्रीय जागरुकता मोहीम आहे ज्याचे समन्वय ग्लोबल अलायन्स फॉर रेबीज कंट्रोल, युनायटेड स्टेट्समधील मुख्यालय असलेली ना-नफा संस्था आहे.

रेबीजमुळे गेल्या पाच वर्षात संपूर्ण जगात कोरोनापेक्षा जास्त लोकांचा मृत्यू झाला आहे. दरवर्षी हजारो लोक या संसर्गजन्य रोगाच्या प्रभावाखाली येतात.

रेबीज आणि त्याच्या प्रतिबंधाविषयी जागरूकता वाढवण्यासाठी जागतिक रेबीज दिवस साजरा केला जातो. या दिवसाचा उद्देश रोगाविषयी ज्ञान वाढवणे हा आहे आणि तो अनेक देशांमध्ये साजरा केला जातो. 28 सप्टेंबर हा दरवर्षी ‘जागतिक रेबीज दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो.

रेबीज हा एक झूनोटिक रोग आहे जो प्राण्यांपासून मानवांमध्ये पसरतो. हे रेबीज विषाणूमुळे होते जे Rhabdoviridae कुटुंबातील Lysavirus वंशापासून उद्भवते.

WHO च्या मते, भारतात दरवर्षी सुमारे 20,000 रेबीज मृत्यू होतात. भारतात गेल्या पाच वर्षांत कोविड -१ than पेक्षा रेबीजने जास्त लोकांचा बळी घेतला आहे. एका विशेष दिवशी, जागतिक रेबीज समुदाय इतरांना या संसर्गजन्य रोगाची माहिती आणि लढा देण्यास मदत करतो.

इतिहास

28 सप्टेंबर 2007 रोजी पहिल्यांदा जागतिक रेबीज दिवस साजरा करण्यात आला. हा कार्यक्रम वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (डब्ल्यूएचओ) च्या संयोगाने अलायन्स फॉर रेबीज कंट्रोल आणि सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन, यूएसए यांच्यातील सहयोग होता. जगाने रेबीजच्या प्रतिकूल परिणामांमुळे ग्रस्त झाल्यानंतर दोन्ही संस्थांनी या दिवसाची सुरुवात केली.

महत्त्व

‘जागतिक रेबीज दिवस’ हा रोगाच्या लोकांमधील दहशत ओळखण्यासाठी जगासाठी एक महत्त्वाचा दिवस आहे. रेबीज सर्व सस्तन प्राण्यांद्वारे आणि विशेषत: वन्य प्राण्यांद्वारे संक्रमित होतो. लुई पाश्चरच्या पुण्यतिथीमुळे 28 सप्टेंबर ही वैद्यकीय इतिहासातील एक महत्त्वाची तारीख आहे.

हा दिवस प्राण्यांची उत्तम काळजी घेण्यावर आणि रेबीजसारख्या प्रतिकूल परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी कमी ज्ञान पसरवण्यावर केंद्रित आहे. 2030 पर्यंत या रोगाचा प्रादुर्भाव दूर करण्याचा हेतू आहे.

जगभरातील आरोग्य संस्थांनी हा दिवस रेबीज लसीकरण शिबिरे आणि रोग टाळण्यासाठी लोकांच्या सामूहिक सहभागावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी निवडला आहे. आरोग्य कंपन्या आणि पशुवैद्यकीय गट, प्रश्नमंजुषा, निबंध स्पर्धा आणि इतर जागरूकता मोहिमांद्वारे दिवस मॅरेथॉन धावण्याच्या माध्यमातून साजरा केला जातो.

जागतिक रेबीज दिवस 2021: थीम

यावर्षी ‘जागतिक रेबीज दिना’ची थीम आहे: “रेबीज: फॅक्ट्स, नॉट फियर” लोकांवरील भीती दूर करणे आणि त्यांना तथ्यांसह सक्षम बनवणे.

या वर्षाची थीम रेबीज बद्दल तथ्य सामायिक करण्यावर केंद्रित आहे, रोगाबद्दल भीती पसरवू नये. चुकीच्या माहितीवर आणि मिथकांवर अवलंबून राहून. गेल्या वर्षी थीम “एंड रेबीज: कोलाबोरेट, लसीकरण” होती आणि 201 ची थीम “रेबीज: व्हॅक्सीनेट टू एलिमिनेशन” होती, त्यानंतर 201 थीम “रेबीज: संदेश शेअर करा, एक जीवन वाचवा”.

FAQs

रेबीज दिवस का साजरा केला जातो?

रेबीज प्रतिबंधाविषयी जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि या भयानक रोगाचा पराभव करण्याच्या प्रगतीवर प्रकाश टाकण्यासाठी दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो. 28 सप्टेंबरला रेबीजची पहिली लस विकसित करणारे फ्रेंच रसायनशास्त्रज्ञ आणि सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ लुई पाश्चर यांच्या मृत्यूची जयंती देखील आहे.

28 सप्टेंबर हा रेबीज दिवस का आहे?

रेबीजची पहिली लस विकसित करणारे फ्रेंच जीवशास्त्रज्ञ, सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ आणि रसायनशास्त्रज्ञ लुई पाश्चर यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त हा दिवस जागतिक स्तरावर साजरा केला जातो. रेबीज प्रतिबंधासाठी कृती आणि जनजागृतीचा हा एकमेव जागतिक दिवस आहे. जागतिक रेबीज दिन पहिल्यांदा 28 सप्टेंबर 2007 रोजी साजरा करण्यात आला.

जागतिक रेबीज दिन 2021 ची थीम काय आहे?

“रेबीज: तथ्य, घाबरू नका”

पहिला रेबीज दिवस कधी साजरा करण्यात आला?

अलायन्स फॉर रेबीज कंट्रोल आणि सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन, यूएसए यांच्या संयुक्त विद्यमाने 2007 मध्ये पहिला जागतिक रेबीज दिवस साजरा करण्यात आला.

कोणत्या प्रकारच्या विषाणूमुळे रेबीज होतो?

रेबीज विषाणू मोनोनेगॅव्हिरेल्स या क्रमाने संबंधित आहेत, विनाखंडित, नकारात्मक-अडकलेले आरएनए जीनोम असलेले विषाणू.

MPSC Current Affairs चे नियमित अपडेट मिळवण्यासाठी MPSC Today ला फेसबुक, ट्विटर आणि टेलिग्राम वर फॉलो करा.