८ सप्टेंबर चालू घडामोडी

Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) |8 September 2023

Daily Current Affairs in Marathi: In this article, we have provided daily current affairs in Marathi. Useful for MPSC Rajyaseva, MPSC Grp B & C, Police, Talathi Bharti, and other competitive exam

RRB NTPC, बँकिंग, पोलीस आणि अन्य भरती परीक्षांमध्ये हे सामान्य ज्ञानावरील प्रश्न विचारले जातात. बहुतांश परीक्षांमध्ये करंट अफेअर्सशी संबंधित प्रश्न विचारले जातात. सामान्य ज्ञान विषयातले हे प्रश्न वर्तमान परिस्थितीशी निगडीत असतात.

शिक्षक भरती : अर्ज भरताना ‘ही’ काळजी घ्या, अन्यथा…

शालेय शिक्षण विभागाची शिक्षक भरती प्रक्रिया सुरू झाली आहे. पवित्र पोर्टलच्या माध्यमातून उमेदवारांना नोंदणी करतानाच स्वप्रमाणपत्र भरायचे आहे. पण हे करीत असताना एखादी चूक चांगलीच महागात पडू शकते. म्हणून विभागाने काही खबरदारी सुचविली आहे. ‘महा टीचर रिकृटमेंट’ या संकेतस्थळावर नोंदणी केल्याशिवाय भरती प्रक्रियेत सहभागी होता येणार नाही.
पहिली खबरदारी म्हणजे नोंदणी करताना आपला टेट २०२२ चाचणीचा रोल नंबर व रजिस्ट्रेशन क्रमांक दाखल करावा. हा रोल नंबर हाच त्यांचा लॉग इन आयडी असेल. पवित्र पोर्टलची नोंदणी तसेच स्व प्रमाणपत्र भरण्याची प्रक्रिया स्वतः करायची आहे. अर्ज मराठी व इंग्रजीत उपलब्ध आहे. मात्र नोंदणीसाठी आवश्यक माहिती इंग्रजीत कॅपिटल लेटरमध्ये भरावी. संक्षिप्त नको.
शैक्षणिक व व्यावसायिक पात्रतेबाबत असलेली माहिती दिलेल्या क्रमाने भरावी. या पात्रतेच्या सर्व परीक्षा विहित दिनांकपूर्वी म्हणजे १२ फेब्रुवारी २०२३ पर्यंत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. ज्या उमेदवाराचा निकाल कोणत्याही कारणास्तव राखून ठेवला असेल व असा राखून ठेवलेला निकाल १२ फेब्रुवारी २०२३ नंतर जाहीर झाला असेल तर अशावेळी उमेदवाराने विहित मुदतीत पात्रता धारण केली असे म्हटल्या जाणार नाही. पत्र व्यवहाराचा पत्ता इंग्रजीत अचूक टाकावा. उमेदवाराने वय, पात्रता, आरक्षण तसेच अन्य गटवारीबाबत न चुकता निर्विवाद दावा करणे आवश्यक आहे. अर्जात तसा दावा केला नसल्यास संबंधित दाव्याचा विचार केल्या जाणार नाही.
शिक्षक अभियोग्यता व बुद्धिमत्ता चाचणी २०२२ यासाठी ऑनलाईन अर्जात उमेदवाराने प्रवर्ग व समांतर आरक्षण आदी बाबी नमूद केल्या आहेत. मात्र नव्या अधिसूचनेनुसार सद्यस्थितीत कागदपत्रे प्राप्त झाली असल्यास प्रवर्ग व समांतर आरक्षणबाबत बदल करता येवू शकतात. शेवटचे म्हणजे आरक्षित प्रवर्गाचा दावा करणाऱ्या उमेदवाराकडे (अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, खुल्या प्रवर्गातील महिला सोडून) उन्नत व प्रगत गटात मोडत नसल्याचे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे. आर्थिक दुर्बल घटकातील उमेदवाराकडे असे प्रमाणपत्र असणे आवश्यक नाही. केवळ आर्थिक दुर्बल घटक प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.

राजधानीत महासत्तासंमेलन ; ‘जी-२०’साठी पाहुण्यांचे आजपासून आगमन

शनिवार-रविवारी ‘जी-२०’ गटातील राष्ट्रप्रमुखांच्या शिखर परिषदेसाठी राजधानी सज्ज झाली आहे. परिषदेसाठी परदेशी नेत्यांचे आगमन आज, शुक्रवारपासून सुरू होईल. ३० पेक्षा जास्त देशांचे राष्ट्रप्रमुख, अन्य अभ्यागतांसह परदेशातून येणारे असंख्य अधिकारी, नागरिकांच्या स्वागतासाठी राजधानी दिल्ली सजली आहे.
प्रगती मैदानावर नव्याने बांधलेल्या ‘भारत मंडपम’ या आंतरराष्ट्रीय संमेलन आणि प्रदर्शन केंद्रामध्ये होणाऱ्या या परिषदेच्या तयारीचा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गुरुवारी केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीमध्ये आढावा घेतला. वर्षभर ‘जी-२०’चे अध्यक्षपद भूषवल्यानंतर या शिखर परिषदेचे यजमानपद हा भारतासाठी ऐतिहासिक क्षण असल्याचे पंतप्रधानांनी यावेळी नमूद केले. या परिषदेसाठी ३० पेक्षा जास्त राष्ट्रप्रमुख, युरोपियन महासंघाचे वरिष्ठ अधिकारी, आमंत्रित-अतिथी देश तसेच, १४ आंतरराष्ट्रीय संस्थांचे प्रमुख उपस्थित राहणार आहेत.
यामध्ये अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बायडेन, ब्रिटनचे पंतप्रधान ऋषी सुनक, फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युअल मॅक्राँ, जर्मनीचे चान्सलर ओलाफ शोल्झ, कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो, जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा, ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान अन्थनी अल्बनीज यांच्यासह ‘जी-२०’ समूहातील राष्ट्रप्रमुखांचे ‘भारत मंडपम’ येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी हे स्वागत करणार आहेत. चीनचे अध्यक्ष क्षी जिनपिंग व रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन हे मात्र परिषदेला उपस्थित राहणार नाहीत. परिषदेमध्ये अर्थव्यवस्था, पर्यावरण आणि शाश्वत विकास अशा महत्त्वाच्या जागतिक विषयांवर चर्चा होऊन काही ठोस निर्णय होण्याची अपेक्षा आहे.

द्विपक्षीय बैठका

शिखर परिषदेच्या पार्श्वभूमीवर पंतप्रधान मोदी आज, शुक्रवारी अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बायडेन, फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युअल मॅक्राँ आणि संयुक्त अरब अमिरातींचे अध्यक्ष मोहम्मद बिन झायेद यांच्याशी द्विपक्षीय चर्चा करतील. मोदी-बायडेन यांच्यातील चर्चा प्रामुख्याने आर्थिक सहकार्य, हवामान बदल आणि युक्रेन-रशियाचे युद्ध या विषयांवर होणार असल्याचे समजते.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी ‘इंडिया’ आणि ‘भारत’ या नावांविषयी १९४९ च्या संविधान सभेत काय म्हटलं होतं?

सध्या इंडिया नाव जाऊन देशाचं नाव भारत ठेवलं जाणार ही चर्चा जोरात आहे. संसदेचं विशेष अधिवेशनही याच कारणासाठी बोलवलं जातं आहे अशीही चर्चा रंगली आहे.
भारताच्या राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी ९ सप्टेंबरला वेगवेगळ्या विदेशातल्या मान्यवरांना स्नेहभोजनाचे जे निमंत्रण पाठवलं आहे त्यावर प्रेसिडेंट ऑफ भारत असा उल्लेख आहे. त्यावरुन इंडिया नाव हटवलं जाण्याची चर्चा सुरु झाली आहे.
आपल्या देशाला भारत आणि इंडिया अशी दोन नावं आहेत. भारतीय संविधानात INDIA That is Bharat असा उल्लेख आहे. त्यामुळेच आपल्या देशाला इंडियाही म्हटलं जातं आणि भारतही. ही दोन नावं आपल्या देशाला एका सखोल चर्चेनंतर आणि बऱ्याच वाद विवादानंतर मिळाली आहेत.
१९ सप्टेंबर १९४९ या दिवशी या नावाच्या निमित्ताने एक संविधान सभा आयोजित करण्यात आली होती. त्या सभेत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनीही भूमिका मांडली होती. तर काही सदस्यांनी तेव्हाही इंडिया या नावाला विरोध दर्शवला होता.

‘इंडिया विरुद्ध भारत’ वाद आणखी तीव्र

पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या इंडोनेशिया दौऱ्याची माहिती देताना केंद्र सरकारने ‘प्राइम मिनिस्टर ऑफ भारत’ असा उल्लेख केल्यामुळे तर्कवितर्काना पुन्हा उधाण आले असून भाजपेतर विरोधकांच्या आक्रमक भूमिकेमुळे ‘इंडिया विरुद्ध भारत’ वाद बुधवारी आणखी तीव्र झाला.
पंतप्रधान मोदी गुरुवारी इंडोनेशियामध्ये गुरुवारी होणाऱ्या २० व्या एशियन-इंडिया परिषद व १८ व्या ईस्ट एशिया परिषदेमध्ये सहभागी होणार आहेत. केंद्राच्या इंग्रजीमधील निवेदनामध्ये ‘प्राइम मिनिस्टर ऑफ भारत’ असे नमूद करण्यात आहे. त्यासंदर्भात भाजपचे प्रवक्ता संबित पात्रा यांनी ‘एक्स’ या समाजमाध्यम व्यासपीठावरून बुधवारी माहिती दिली.
केंद्रीय परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी राष्ट्रपतींच्या निमंत्रणपत्रिकेवर ‘प्रेसिडेंट ऑफ भारत’ या उल्लेखाचे समर्थन केले. संविधानामध्येच ‘इंडिया दॅट इज भारत’ असे नमूद केले आहे. दोन्ही शब्दांचा उल्लेख संविधानामध्ये केला आहे. लोकांनी संविधानातील हा उल्लेख जरूर वाचला पाहिजे. संविधानामध्ये ‘भारत’ या शब्दाचा अर्थही ध्वनित होतो. आपण भारत असे म्हणतो तेव्हा त्यातील भावार्थ, अर्थ आणि समज स्पष्ट दिसते. त्याचे प्रतििबबही संविधानामध्ये उमटलेले दिसते, असे जयशंकर यांनी सांगितले.

जिल्हा परिषद भरतीत अर्जांचा पाऊस; वाशीम जिल्ह्यातील २४२ पदांकरिता तब्बल ‘इतके’ अर्ज

बऱ्याच दिवसांच्या प्रतीक्षेनंतर जिल्हा परिषद अंतर्गत गट क संवर्गातील विविध १८ प्रकारातील २४२ पदासाठी भरती प्रक्रिया सुरू आहे. त्याकरीता १२ हजार ३५२ अर्ज प्राप्त झाले असून परिक्षा शुल्कातून अंदाजे १ कोटी १८ लाख रुपयाचा महसूल जमा झाला आहे.
वाशीम जिल्हा परिषदेत विविध पदासाठी भरती प्रक्रिया राबविण्यात येत आहे. यामध्ये आरोग्य सेवक (पुरुष) आरोग्य सेविका ( महिला), औषध निर्माण अधिकारी, कंत्राटी ग्रामसेवक, कनिष्ठ अभियंता, कनिष्ठ सहाय्यक, वरीष्ठ सहाय्यक, पर्यवेक्षिका, पशुधन पर्यवेक्षक, लघुलेखक उच्च श्रेणी, विस्तार अधिकारी (कृषी), विस्तार अधिकारी (सांख्यिकी), तसेच स्थापत्य अभियांत्रिकी सहाय्यक अशा विवधि २४२ पदाची जाहिरात प्रसिध्द करण्यात आली होती.
त्यानुसार आवश्यक त्या पदाकरीता शैक्षनिक पात्रतेनुसार ऑनलाईन अर्ज मागविण्यात आले होते. त्यानुसार राखीव प्रवर्गातून नऊशे तर खुल्या प्रवर्गातून एक हजार रुपये परिक्षा शुल्क आकारण्यात आले होते. त्यानुसार २४२ पदाकरीता १२ हजार ३५२ अर्ज प्राप्त झाले असून परिक्षा शुल्कापोटी १ कोटी १८ लाख रुपयाचा महसुल जमा झाला आहे. दरम्यान, परीक्षेचे वेळापत्रक अद्याप जाहीर करण्यात आलेले नाही. त्यामुळे परीक्षार्थी आता वेळापत्रकाच्या प्रतीक्षेत आहे.

महाराष्‍ट्र लोकसेवा आयोगाच्या पूर्व परीक्षेतील गुणांच्या सीमारेषेची ‘स्‍पर्धा’ चर्चेत; कारण काय, वाचा…

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगामार्फत ४ जून २०२३ रोजी घेण्यात आलेल्या महाराष्ट्र राजपत्रित नागरी सेवा संयुक्त पूर्व परीक्षा – २०२३ मधील राज्य सेवा गट-अ व गट-ब परीक्षेचा निकाल ६ सप्‍टेंबरला आयोगाच्या संकेतस्थळावर जाहीर करण्यात आला. या पूर्व परीक्षेतून मुख्य परीक्षेकरिता अर्हताप्राप्त ठरलेल्या उमेदवारांच्या बैठक क्रमांकासह नावांची यादी व गुणांच्‍या सीमारेषेची (कट ऑफ) माहिती महाराष्‍ट्र लोकसेवा आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध करण्यात आली आहे. पण, सध्‍या मराठा आरक्षणावरून सुरू असलेल्‍या आंदोलनाच्‍या पार्श्‍वभूमीवर विविध संवर्गातील गुणांच्‍या सीमारेषेची ‘स्‍पर्धा’ समाजमाध्‍यमांवर चांगलीच चर्चेत आली आहे.
या निकालानंतर जाहीर झालेली गुणांची सीमारेषा ही सर्वसाधारण संवर्गासाठी १०८ इतकी आहे. इतर मागासवर्ग, भटक्‍या जमाती-क, भटक्‍या जमाती-ड, आर्थिकदृष्‍ट्या दुर्बल घटक आणि निरधिसुचित जमाती – अ या संवर्गासाठीदेखील गुणांची सीमारेषा १०८ इतकीच असल्‍याने चर्चेला तोंड फुटले आहे. इतर संवर्गाच्‍या गुणांच्‍या सीमारेषेमध्‍येदेखील अल्‍प तफावत दिसून आली आहे.
सर्वसाधारण आणि महिला संवर्गातही फारसा फरक नाही. गुणांची सीमारेषा ही साधारणपणे १०१ ते १०८ दरम्‍यान आहे. केवळ दिव्‍यांग आणि क्रीडा कोट्यासाठी ही सीमारेषा कमी दिसून आली आहे. स्‍पर्धेच्‍या या परीक्षांमध्‍ये गुणवत्‍तेची सीमारेषाच एकमेकांमध्‍ये मिसळल्‍याची प्रतिक्रिया समाजमाध्‍यमांमध्‍ये व्‍यक्‍त होऊ लागली आहे. गुणांची स्‍पर्धा इतकी तीव्र असेल, तर आरक्षणाचा फायदाच काय, असा सवालदेखील विचारला जात आहे.
सुमारे आठ ते दहा वर्षांपूर्वी सर्वसाधारण आणि इतर मागासवर्ग, अनुसूचित जाती यांच्‍या गुणांच्‍या सीमारेषेत जाणवणारी तफावत दिसून येत होती, पण अलीकडच्‍या काळात गुणांची स्‍पर्धा वाढली आहे. आता सर्व संवर्गामध्‍ये बरोबरीचे पात्रतेचे गुण घेणारे उमेदवार दिसून आले आहेत, असे स्‍पर्धा परीक्षा मार्गदर्शक प्रा. अमोल पाटील यांनी सांगितले.

चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा

दिनविशेष

८ सप्टेंबर चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)

अधिक घडामोडी:

Latest Maharashtra Govt. Jobs	Majhi Naukri 2022
Home Page	MPSC Today
Daily Current Affairs in Marathi	Chalu Ghadamodi