९ सप्टेंबर चालू घडामोडी

Daily Current Affairs in Marathi (चालू घडामोडी) | 9 September 2022

Daily Current Affairs in Marathi: In this article, we have provided daily current affairs in Marathi. Useful for MPSC Rajyaseva, MPSC Grp B & C, Police, Talathi Bharti, and other competitive exam

RRB NTPC, बँकिंग, पोलीस आणि अन्य भरती परीक्षांमध्ये हे सामान्य ज्ञानावरील प्रश्न विचारले जातात. बहुतांश परीक्षांमध्ये करंट अफेअर्सशी संबंधित प्रश्न विचारले जातात. सामान्य ज्ञान विषयातले हे प्रश्न वर्तमान परिस्थितीशी निगडीत असतात.

वन्यजीव मंडळाने लडाखमधील नवीन भारतीय हवाई दलाच्या तळाला मान्यता दिली
लडाखच्या पूर्वेकडील सेक्टरमध्ये चीनशी सुरू असलेल्या संघर्षादरम्यान, भारतीय हवाई दलाने लडाखमध्ये नवीन एअरबेस विकसित करण्याची योजना आखली आहे. लडाख प्रदेशातील प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेच्या अगदी जवळ, चांगथांग अभयारण्य क्षेत्रात नवीन एअरबेस उभारण्यासाठी आयएएफने राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळाशी संपर्क साधला होता. विनंतीचे मूल्यांकन केल्यानंतर, राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळाच्या स्थायी समितीने लडाखमध्ये नवीन एअरबेस स्थापन करण्यास भारतीय हवाई दलाला मान्यता दिली आहे. गलवान येथे चिनी पीएलए सैनिकांसोबत झालेल्या संघर्षानंतर लडाख प्रदेशात नवीन IAF एअरबेस उभारण्याचा प्रस्ताव प्रथम डिसेंबर २०२२ मध्ये मांडण्यात आला होता. केंद्रीय पर्यावरण मंत्री भूपेंद्र यादव यांच्या अध्यक्षतेखाली 29 जुलै रोजी झालेल्या राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळाच्या बैठकीत प्रकल्पाला अंतिम मंजुरी देण्यात आली.

युनेस्को ग्लोबल नेटवर्क ऑफ लर्निंग सिटीज 2022
संपूर्ण देशासाठी अभिमानाची बाब म्हणजे, तेलंगणातील वारंगल, केरळचे त्रिशूर आणि निलांबूर या तीन भारतीय शहरांचा समावेश युनेस्को ग्लोबल नेटवर्क ऑफ लर्निंग सिटीज 2022 च्या यादीमध्ये करण्यात आला आहे. ही तीन भारतीय शहरे 44 देशांतील 77 शहरांचा भाग होती, ज्यांचा अलीकडेच UNESCO GNLC यादीत समावेश करण्यात आला आहे. एकूण, यादीत जगभरातील 294 शहरांचा समावेश आहे, ज्यांना हा विशेष सन्मान प्रदान करण्यात आला आहे. ग्लोबल नेटवर्क ऑफ लर्निंग सिटीज, हे शहरांचे एक आंतरराष्ट्रीय नेटवर्क आहे जे “त्यांच्या समुदायांमध्ये आजीवन शिक्षण” ला प्रोत्साहन देते. ही शहरे शहरांसाठी आजीवन शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रेरणा, माहिती आणि सर्वोत्तम पद्धती सामायिक करण्यासाठी ओळखली जातात.

भारत आणि यूकेने 26 राष्ट्रांसाठी काउंटर रॅन्समवेअर सराव आयोजित केला
राष्ट्रीय सुरक्षा परिषद सचिवालय (NSCS) आणि यूके सरकारने संयुक्तपणे 26 देशांसाठी आभासी सायबर सुरक्षा सराव आयोजित केला आहे. हा सराव भारताच्या नेतृत्वाखालील आंतरराष्ट्रीय काउंटर रॅन्समवेअर इनिशिएटिव्ह- रेझिलियन्स वर्किंग ग्रुपचा एक भाग आहे, ज्याला ब्रिटिश एरोस्पेस (BAE) सिस्टीमद्वारे सुविधा देण्यात आली आहे.

कर्नाटकातील गायक टीव्ही शंकरनारायणन यांचे निधन
प्रसिद्ध कर्नाटक संगीतकार, टीव्ही शंकरनारायण यांचे निधन झाले. ते ७७ वर्षांचे होते. कर्नाटक संगीताच्या मदुराई मणी अय्यर शैलीचे ते मशालवाहक होते. त्यांनी मदुराई मणी अय्यर यांच्यासोबत अनेक टप्पे शेअर केले होते. त्यांनी 2003 मध्ये मद्रास संगीत अकादमीचा संगीता कलानिधी पुरस्कार जिंकला आणि 2003 मध्ये त्यांना पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. ते संगीतकार तिरुवलंगल वेम्बू अय्यर आणि गोमती अम्मल यांचे पुत्र होते.

भारतीय बॉक्सर बिरजू साह यांचे निधन
भारतीय बॉक्सर, बिरजू साह यांचे नुकतेच निधन झाले, ते आशियाई आणि राष्ट्रकुल या दोन्ही खेळांमध्ये पदक जिंकणारे पहिले भारतीय बॉक्सर होते. ते 48 वर्षांचा होते. त्यांनी 1994 मध्ये कॉमनवेल्थ आणि एशियन गेम्समध्ये कांस्यपदक जिंकले. साहचे पहिले महत्त्वाचे आंतरराष्ट्रीय यश 1993 मध्ये बँकॉक, थायलंड येथे झालेल्या आशियाई ज्युनियर चॅम्पियनशिपमध्ये 19 व्या वर्षी मिळाले. लाइट फ्लायवेट (45-48 किलो) विभागात त्यांनीकांस्यपदक मिळवले. खंडीय मंचावरील यशाची दखल भारतीय बॉक्सिंग महासंघाने घेतली ज्याने वरिष्ठ राष्ट्रीय शिबिरासाठी बिरजू साहची निवड केली.

संजय वर्मा यांची कॅनडात भारताचे पुढील उच्चायुक्त म्हणून नियुक्ती
वरिष्ठ मुत्सद्दी संजय कुमार वर्मा यांची कॅनडामधील भारताचे पुढील उच्चायुक्त म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. ते प्रभारी उच्चायुक्त अंशुमन गौर यांच्यानंतर पदावर आहेत. वर्मा हे भारतीय परराष्ट्र सेवेचे 1988 च्या बॅचचे अधिकारी आहेत आणि सध्या ते जपानमध्ये भारताचे राजदूत आहेत. ते लवकरच कॅनडा असाइनमेंट स्वीकारेल अशी अपेक्षा आहे. इतर पोस्टिंगमध्ये, वर्मा यांनी हाँगकाँग, चीन, व्हिएतनाम आणि तुर्कीमधील भारतीय मिशनमध्ये काम केले आहे. त्यांनी इटलीतील मिलान येथे भारताचे महावाणिज्यदूत म्हणूनही काम केले आहे.

नीरज चोप्राने रचला इतिहास, डायमंड लीग जिंकणारा ठरला पहिला भारतीय:

भारताचा ऑलिम्पिक सुवर्णपदक विजेता भालाफेकपटू नीरज चौप्राने एक नवा इतिहास रचला आहे. प्रतिष्ठित डायमंड ट्रॉफी जिंकणारा नीरज हा पहिला भारतीय खेळाडू ठरला आहे. डायमंड लीगच्या पुरुष गटातील अंतिम फेरीत २४ वर्षीय नीरजने ८८.४४ मीटर भालाफेक करुन आपल्या कारकिर्दीतील नवा विजय नोंदवला आहे.
चेक प्रजासत्ताकचा याकूब वाडलेज आणि जर्मनीच्या जुलियन वैब्बरला मागे टाकत नीरजने या ट्रॉफीला गवसणी घातली आहे. पहिल्या फेरीत नीरजला मागे टाकत याकूब वाडलेजने ८४.१५ मीटर भालाफेक करत आघाडी मिळवली होती. त्यानंतर दुसऱ्या प्रयत्नान नीरजने ८८.४४ मीटर भालाफेक करत स्पर्धेत पुनरागमन केले. तिसऱ्या फेरीत ८८ मीटर, चौथ्या फेरीत ८६. ११ मीटर, पाचव्या फेरीत ८७ मीटर आणि सहाव्या अंतिम फेरीत नीरजने ८३.६० मीटर अंतरावर भालाफेक करत विजय मिळवला. ८६.९४ मीटरच्या सर्वोच्च प्रयत्नासह वाडलेजने दुसरे स्थान पटकावले. स्वित्झर्लंडच्या झुरिचमध्ये ही डायमंड लीग पार पडली.
नीरजने २०२१ साली पार पडलेल्या टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये सुवर्णपदक पटकावत इतिहास रचला होता. त्याआधी २०१८ मधील आशिया स्पर्धा आणि राष्ट्रकुल स्पर्धेत नीरजने सुवर्णपदकाची कमाई केली होती. २०२२ जागतिक अ‍ॅथलेटिक्स स्पर्धेमध्ये नीरजने रौप्य पदक मिळवले होते. या यशानंतर डायमंड लीग जिंकण्याची इच्छा नीरजने बोलून दाखवली होती. अथक प्रयत्नानंतर नीरजचे हे स्वप्न आज पूर्ण झाले आहे.

हाजी अली दर्गा परिसरात उभारला जाणार जगातील सर्वात मोठा ध्वजस्तंभ:

हाजी अली दर्गा परिसरात जगातील सर्वात उंच ध्वजस्तंभ उभारण्यात येणार असून त्यावर भारताचा राष्ट्रध्वज लावण्यात येणार असल्याची माहिती हाजी अली दर्गाचे ट्रस्टी सोहेल खंडवानी यांनी दिली आहे. या दर्ग्याचे नुतनीकरण सुरू असून ध्वजस्तंभ उभारणीचे कामही सुरू आहे. तसेच या राष्ट्रध्वजाच्या अनावरणासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना आमंत्रित करणार असल्याचंही ते म्हणाले.
“ देवेंद्र फडणवीस मुख्यमंत्री असताना यासंदर्भात त्यांच्याशी चर्चा झाली होती. ही कल्पना त्यांना आवडली होती. काही दिवसांपूर्वीच त्यांनी या ध्वजस्तंभाची आठवण करून दिली आणि त्याला मान्यताही दिली”, असेही सोहेल खंडवानी म्हणाले. तसेच हा प्रकल्प पूर्ण करण्यासाठी विविध संस्थांची मदत घेण्यात येणार असल्याचेही ते म्हणाले.
जगातील सर्वात उंच ध्वजस्तंभ इजिप्तच्या कैरोमध्ये आहे. हा ध्वजस्तंभ २०२१ मध्ये बांधण्यात आला होता. त्यापूर्वी सौदी अरेबियाच्या जेद्दाहमध्ये सर्वात उंच्च ध्वजस्तंभ होता. त्याची उंची १७१ मीटर होती.

नामांतरामुळे देशाला नवी ऊर्जा, प्रेरणा ; पंतप्रधानांच्या हस्ते ‘कर्तव्यपथ’चे उद्घाटन:

भारत जर नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी दाखविलेल्या मार्गावर चालला असता, तर आता प्रगतीचा नवा उच्चांक गाठला असता, असे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गुरुवारी सांगितले. राष्ट्रपती भवन ते इंडिया गेट या पूर्वी राजपथ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या मार्गाचे कर्तव्य पथ असे नामकरण करण्यात आले. त्याच्या उद्घाटनपर कार्यक्रमात मोदी बोलत होते. नामांतरामुळे देशाला नवी ऊर्जा आणि प्रेरणा मिळाली आहे, असेही त्यांनी सांगितले.
‘‘गुलामगिरीचे प्रतीक असलेला किंग्सवे किंवा राजपथ आता इतिहासात जमा झाला आहे आणि कायमचा पुसला गेला आहे. आता हा कर्तव्यपथ असेल,’’ असे पंतप्रधानांनी सांगितले. जर भारताने सुभाषचंद्र बोस यांनी दाखविलेल्या मार्गावर चालले असते, तर देश नवीन उंचीवर पोहोचला असता; दुर्दैवाने त्यांना विसरले गेले, असेही पंतप्रधान म्हणाले.
सुधारित मार्ग हा मोदी सरकारच्या महत्त्वाकांक्षी सेंट्रल व्हिस्टा पुनर्विकास प्रकल्पाचा एक भाग आहे. ज्यामध्ये नवे संसद भवन, नवीन सचिवालय, पंतप्रधानांचे निवासस्थान व कार्यालय आणि उपराष्ट्रपतींचे निवासस्थान यांचा समावेश आहे.

ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांचं निधन :

ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांचं वयाच्या ९६ वर्षी निधन झालं. बंकिंगहम पॅलेसने याबाबत अधिकृतपणे माहिती दिली आहे. त्यांनी स्कॉटलंडमध्ये गुरुवारी (८ सप्टेंबर) अखेरचा श्वास घेतला. मागील बऱ्याच काळापासून त्यांची प्रकृती खराब होती आणि त्यांच्यावर वैद्यकीय उपचारही सुरू होते. मागील ७० वर्षांपासून त्या ब्रिटनच्या महाराणी पदावर होत्या. १९५२ मध्ये त्या पदावर आल्या होत्या.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले, “२०१५ आणि २०१८ मध्ये झालेल्या ब्रिटनच्या माझ्या दौऱ्यात महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांच्या भेटीच्या आठवणी अविस्मरणीय आहेत. मी त्यांचा दयाळूपणा कधीही विसरू शकणार नाही. एका भेटीत त्यांनी महात्मा गांधींनी त्यांच्या लग्नात दिलेला रुमाल दाखवला होता. ते माझ्या कायम लक्षात राहील.”

बंकिगहम पॅलेसने जारी केलेले प्रसिद्धीपत्रक

संयुक्त राष्ट्राचे महासचिव अँटोनिओ गटर्स म्हणाले, “महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय संयुक्त राष्ट्राच्या खूप चांगल्या मित्र होत्या. त्यांनी न्यू यॉर्कच्या संयुक्त राष्ट्र मुख्यालयाला दोनदा भेट दिली होती. त्यांचा अनेक पर्यावरणीय आणि सामाजिक कामांमध्ये सहभाग होता. ग्लासगो येथे त्यांनी पर्यावरणीय बदलावरही भाष्य केलं होतं. त्यांच्या निधनाने मी दुःखी आहे.”
विशेष म्हणजे नुकतीच महाराणी एलिझाबेथ यांनी ब्रिटनच्या नव्या पंतप्रधान लिज ट्रस यांची नियुक्ती केली होती. एलिझाबेथ द्वितीय यांच्या कार्यकाळात त्यांनी एकूण १५ पंतप्रधानांची नियुक्ती केली. यात विस्टन चर्चिल यांच्यापासून लिज ट्रस यांच्यापर्यंत अनेकांचा समावेश आहे.

कोहिनूर मुकुटाचे काय होणार? जाणून घ्या :

ब्रिटनचे महाराणी पद सर्वाधिक काळ भुषवणाऱ्या एलिझाबेथ द्वितीय यांचे गुरुवारी निधन झाले. प्रकृतीच्या तक्रारीनंतर वैद्यकीय उपचार सुरू असताना वयाच्या ९६ व्या वर्षी महाराणी यांनी अखेरचा श्वास घेतला. त्यांच्या मृत्यूनंतर जगभरातून दु:ख व्यक्त करण्यात येत आहे. महाराणी यांच्या ७० वर्षांच्या प्रदीर्घ कारकिर्दीच्या समाप्तीनंतर प्रिन्स चार्लस ब्रिटनच्या सिंहासनाचे उत्तराधिकारी आहेत. महाराणी यांच्या मृत्यूनंतर कोहिनूर मुकुटाचे काय होणार याबाबत जगभरात उत्सुकता आहे.
या वर्षाच्या सुरवातीला महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांनी यासंदर्भात एक महत्त्वाची घोषणा केली होती. प्रिन्स चार्ल्स ब्रिटनच्या सिंहासनावर विराजमान होताच त्यांच्या पत्नी कॅमिला यांना प्रसिद्ध कोहिनूर हिऱ्याचे मुकुट मिळेल, असा आदेश महाराणीने काढला होता, याबाबतचे वृत्त आहे. १०५.६ कॅरेटचा कोहिनूर हा एक प्राचीन हिरा आहे. १४ व्या शतकात हा हिरा भारतात सापडला होता. त्यानंतर शतकानुशतके या हिऱ्याचे मालक बदलत गेले
१८४९ साली ब्रिटिशांनी भारतातील पंजाबवर ताबा मिळवल्यानंतर हा हिरा राणी व्हिक्टोरिया यांच्या मुकुटात सजवण्यात आला. तेव्हापासूनच हा हिरा ब्रिटनच्या राजमुकुटाचा अविभाज्य भाग आहे. या ऐतिहासिक हिऱ्याच्या मालकीवरुन भारतासह चार देशांमध्ये अनेक शतकांपासून वाद सुरू आहेत. जॉर्ज सहावे यांच्या १९३७ मधील राज्याभिषेक सोहळ्यासाठी त्यांच्या आई महाराणी एलिझाबेथ यांच्यासाठी प्लॅटिनम धातूच्या मुकुटामध्ये हा हिरा सजवण्यात आला होता. हा मुकुट लंडन टॉवरमध्ये एका प्रदर्शनात ठेवण्यात आला आहे.
एलिझाबेथ द्वितीय यांनी वयाच्या २५ व्या वर्षी ६ फेब्रुवारी १९५२ रोजी ब्रिटनचे महाराणी पद स्वीकारले होते. त्यांचे वडील जॉर्ज सहावे यांच्या निधनानंतर त्या ब्रिटनच्या सिंहासनावर विराजमान झाल्या होत्या. २० नोव्हेंबर १९४७ रोजी त्यांचा प्रिन्स फिलीप यांच्याशी विवाह झाला होता. फिलीप यांचे गेल्या वर्षी वृद्धापकाळाने निधन झाले. त्यानंतर गुरुवारी महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांनीही जगाचा निरोप घेतला.

चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा

दिनविशेष

९ सप्टेंबर चे दिनविशेष पाहण्यासाठी (येथे क्लिक करा)

अधिक घडामोडी:

Latest Maharashtra Govt. Jobs	Majhi Naukri 2022
Home Page	MPSC Today
Daily Current Affairs in Marathi	Chalu Ghadamodi