फातिमा शेख या भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ होत्या, त्या समाजसुधारक ज्योतिबा फुले आणि सावित्रीबाई फुले यांच्या सहकारी होत्या. फातिमा शेख या आधुनिक भारतातील पहिल्या मुस्लिम महिला शिक्षकांपैकी एक होत्या.
फातिमा शेख या भारतातील पहिल्या मुस्लिम महिला शिक्षिका होत्या, ज्यांनी सावित्रीबाई फुले यांच्यासमवेत पुण्यातील अत्याचारित समाजातील महिला आणि मुलांना शिकवले.
ज्योतिराव आणि सावित्रीबाई फुले हे भारतीय स्त्री शिक्षण चळवळींचे व्यापक प्रणेते आहेत. १८४८ मध्ये भाऊ उस्मान शेख यांच्यासमवेत तिने सावित्रीबाईंसोबत स्वतःच्या घरी मुलींसाठी पहिली शाळा काढण्याचे काम केले. शेख घराण्यात, फातिमाने सावित्रीबाईंना पुण्यात मुलींची पहिली शाळा ‘स्वदेशी ग्रंथालय’ सुरू करण्यास मदत केली. ज्योतिराव फुले यांच्या नेतृत्वाखालील सत्यशोधक (‘सत्याचा शोध’) चळवळीचा एक भाग होता.
फातिमा शेख ही उस्मान शेख यांची बहीण होती. 1848 मध्ये दलित मुलांसाठी आणि महिलांसाठी पहिली शाळा सुरू करण्याच्या त्यांच्या प्रयत्नांना ‘धर्मविरोधी कृत्य’ असे लेबल लावणाऱ्या कुटुंबाने आणि गावातील सदस्यांनी ज्योतिराव आणि सावित्रीबाई फुले यांना त्यांच्या घरातून आणि गावातून बाहेर काढले तेव्हा उस्मान आणि फातिमा शेख यांनी त्यांना मदत केली. शाळेत राहणे आणि चालवणे या दोघांसाठी निवासस्थान.
फातिमासमोरील आव्हाने असूनही, तिने तिच्या शेजारच्या आणि समाजातील प्रत्येक घराजवळ जाण्याचा, कुटुंबांना विचारण्याचा आणि त्यांच्या मुलींना विश्वासाची पर्वा न करता त्यांना योग्य शिक्षण देण्यासाठी त्यांना प्रोत्साहित करण्याचा तिचा प्रयत्न कायम ठेवला.
2014 मध्ये, महाराष्ट्र सरकारने शेख यांच्या योगदानाची ओळख करून त्यांचे मूल्यवान करण्याचा प्रयत्न केला. उर्दू शालेय पाठ्यपुस्तकांमध्ये डॉ. ए.पी.जे. सोबत संक्षिप्त प्रोफाइलचा समावेश करण्यात आला आहे. अब्दुल कलाम, सर सय्यद अहमद खान आणि झाकीर हुसेन.