शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द:-

१) जे विसरता येणार नाही असे – अविस्मरणीय
२) परमेश्वराचे अस्तित्व मानणारा – आस्तिक
३) जाणून घेण्याची इच्छा असलेला – जिज्ञासू
४) सतत उद्योग करणारा – दीर्घोद्योगी
५) दुसऱ्याच्या जिवावर जगणारे – परोपजीवी
६) गावाचा कारभार – गावगाडा
७) वाजवीपेक्षा जास्त खर्च करणारा – उधळ्या
८) तीन रस्ते मिळतात ती जागा – तिठा
९) मोफत पाणी मिळण्याची व्यवस्था – पाणपोई
१०) घोड्यांना बांधण्याची जागा – पागा

२) समान अर्थाचे शब्द :- समानार्थी शब्द म्हणजे एका शब्दाशी समसमान अर्थव्याप्ती आणि वापराची व्याप्ती असलेला, त्याच भाषेतला दुसरा शब्द किंवा शब्दसमूह.

१) आनंद = हर्ष, मोद, संतोष
२) दिवस = वार, वासर, अहन
३) वारा = अनिल, पवन, वायू, समीरण
४) सोने = कनक, सुवर्ण, हेम, कांचन
५) मुलगा = पुत्र, सुत, नंदन, तनुज
६) पान = पर्ण, पत्र, पल्लव
७) नदी = सरीता, तटिनी, तरंगिणी
८) अनल = विस्तव, पावक, अग्नी, वन्ही
९) तोंड = आनन , मुख, वदन
१०) दैत्य = दानव, राक्षस, असुर

३) विरुद्धार्थी शब्द :-

१) इहलोक x परलोक
२) तेजी x मंदी
३) पुरोगामी x प्रतिगामी
४) श्रेष्ठ x कनिष्ठ
५) स्वच्छ x घाणेरडा
६) सुटका x अटक
७) सुभाषित x कुभाषित
८) हिरमुसलेला x उत्साही
९) स्वार्थ x परमार्थ
१०) विलंब x त्वरा

मराठी व्याकरणातील विरुद्धार्थी शब्दांची यादी पूर्ण करण्यासाठी येथे क्लिक करा

४) शब्द एक – अर्थ अनेक :-

१) पक्ष – पंख, बाजू, भाग, श्राद्ध
२) पूर – नगर, शहर, पाण्याचा पूर
३) वर – पती, आशीर्वाद
४) नाद – आवाज, छंद, आवड
५) वजन – माप, वचक, प्रतिष्ठा
६) खूण – चिन्ह, सूचना, इशारा, संकेत
७) काळ – वेळ, मृत्यू
८) मान – आदर, स्वाभिमान, शरीराचा एक अवयव
९) तीर – नदीचा काठ, बाण
१०) दल – सैन्याची तुकडी, फुलाची पाकळी

५) समूहवाचक शब्द :-

१) खेळाडूंचा – संघ
२) भाकऱ्यांची – चवड
३) तारकांचा – पुंज
४) फळांचा – घोस
५) पक्ष्यांचा – थवा
६) प्राण्यांचा – जथा
७) मुलांचा, मुलींचा – घोकळा
८) हत्तींचा – कळप
९) दुर्वांची – जुडी
१०) किल्ल्यांचा – जुडगा

६) आलंकारिक शब्दयोजना :-

१) अतिशय बुद्धिमान व्यक्ती – ब्रह्मदेव
२) अप्राप्य गोष्ट – मृगजळ
३) अत्यंत रागीट माणूस – जमदग्नी
४) अत्यंत कुरूप स्त्री – कुब्जा
५) वेडेवाकडे बोलणे – मुक्ताफळे
६) तात्पुरती विरक्ती – स्मशानवैराग्य
७) कलहप्रिय स्त्री – कैकेयी
८) एकत्र येऊन कारस्थान करणारे लोक – चांडाळचौकडी
९) नेहमी सत्य बोलणारा धर्मनिष्ठ माणूस – धर्मराज
१०) गुणकारी उपाय – रामबाण

MPSC Current Affairs चे नियमित अपडेट मिळवण्यासाठी MPSC Today ला फेसबुक, ट्विटर आणि टेलिग्राम वर फॉलो करा.

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *