दरवर्षी २४ डिसेंबर हा दिवस भारतात राष्ट्रीय ग्राहक दिन म्हणून साजरा केला जातो.
२४ डिसेंबर १९८६ रोजी राष्ट्रपतींनी ग्राहक संरक्षण कायदा १९८६ वर स्वाक्षरी केली होती.
तयामुळे हा दिवस राष्ट्रीय ग्राहक दिन म्हणून साजरा केला जातो.
या दिवशी ग्राहक प्रबोधनासाठी प्रदर्शन, प्रात्यक्षिक, प्रबोधनपर व्याख्याने जनजागृतीसाठी आयोजित केली जातात.
नागरी पुरवठा विभाग, अन्न व औषध प्रशासन विभाग, वजन मापे निरीक्षक कार्यालय, आदी आस्थापनांमार्फत याचे आयोजन केले जाते.
गराहक चळवळीत महत्त्वाचे कार्य केल्याचे श्रेय अमेरिकेचे भूतपूर्व अध्यक्ष जॉन केनडी यांच्याकडे जाते.
१५ मार्च १९६२ रोजी केनेडी यांनी ग्राहकांच्या मूलभूत हक्कांची पार्लमेंटमध्ये घोषणा केली. तेव्हापासून १५ मार्च हा दिवस जागतिक ग्राहक दिन म्हणून साजरा केला जातो.
ऑगस्ट 2019 मध्ये, ग्राहक संरक्षण कायदा 2019 संसदेने मंजूर केला. तो जुलै 2020 मध्ये लागू झाला आणि ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 ची जागा घेतली.
ग्राहक कोण आहे?
ग्राहक असा कोणीही असू शकतो जो वस्तू किंवा सेवा खरेदी करतो आणि त्या बदल्यात त्यांना पैसे देतो.
भारतात ग्राहक हक्क काय आहेत?
ग्राहक संरक्षण कायद्याद्वारे 6 मूलभूत हक्कांची हमी दिली जाते जसे की सुरक्षिततेचा अधिकार, माहितीचा अधिकार, निवडण्याचा अधिकार, ऐकण्याचा अधिकार, निराकरण शोधण्याचा अधिकार आणि ग्राहक शिक्षणाचा अधिकार.
ग्राहक संरक्षण कायदा, 2019 बद्दल
तो 2019 मध्ये संसदेने मंजूर केला आणि जुलै 2020 मध्ये अंमलात आला. त्याने ग्राहक संरक्षण कायदा, 1986 ची जागा घेतली.
या कायद्यामध्ये ग्राहकांच्या हक्कांचा प्रचार, संरक्षण आणि अंमलबजावणी करण्यासाठी केंद्रीय ग्राहक संरक्षण प्राधिकरण (CCPA) ची स्थापना समाविष्ट आहे.
राष्ट्रीय ग्राहक दिन 2021 ची थीम काय होती?
2021 मध्ये, राष्ट्रीय ग्राहक दिनाची थीम आहे “प्लास्टिक प्रदूषणाचा सामना करणे”
राष्ट्रीय ग्राहक दिन 2020 ची थीम काय होती?
2020 मध्ये, राष्ट्रीय ग्राहक दिन “तुमच्या हक्कांबद्दल जागरूक रहा” या थीमसह साजरा केला जातो.
NATIONAL CONSUMER RIGHTS DAY DATES
| Year | Date | Day |
|---|---|---|
| 2022 | December 24 | Saturday |
| 2023 | December 24 | Sunday |
| 2024 | December 24 | Tuesday |
| 2025 | December 24 | Wednesday |
| 2026 | December 24 | Thursday |
FAQs
ग्राहकांचे महत्त्व, त्यांचे हक्क आणि जबाबदाऱ्यांबद्दल जागरूकता पसरवण्यासाठी दरवर्षी 24 डिसेंबर रोजी राष्ट्रीय ग्राहक दिन साजरा केला जातो.
ग्राहकांना त्यांच्या हक्कांची आणि जबाबदारीची जाणीव करून देणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे.
जागो ग्राहक जागो हा भारत सरकारच्या ग्राहक आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालयाच्या अंतर्गत ग्राहक व्यवहार विभागाद्वारे सुरू केलेला एक ग्राहक जागरूकता कार्यक्रम आहे; ते 2005 मध्ये सुरू झाले.