भारताच्या सरन्यायाधीशांची नियुक्ती भारताचे राष्ट्रपती करतात आणि वयाच्या ६५ वर्षापर्यंत ते पद धारण करू शकतात. सामान्यतः, भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयातील सर्वात वरिष्ठ न्यायाधीशाची भारताचे मुख्य न्यायाधीश म्हणून नियुक्ती केली जाते. भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 124 ते कलम 147 पर्यंत भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाचे संविधान आणि अधिकार क्षेत्र तपशीलवार नमूद केले आहे.
भारतातील सरन्यायाधीश (कालावधी)
अनुक्रमांक | सरन्यायाधीशांचे नाव | कालावधी |
1) | हरिलाल जे. कानिया | 26 January 1950 – 6 November 1951 |
2) | एम. पतंजलि शास्त्री | 7 November 1951 – 3 January 1954 |
3) | मेहनचंद महाजन | 4 January 1954 – 22 December 1954 |
4) | बी. के. मुखर्जी | 23 December 1954 – 31 January 1956 |
5) | एस. आर. दास | 1 February 1956 – 30 September 1959 |
6) | भुवनेश्वरप्रसाद सिन्हा | 1 October 1959 – 31 January 1964 |
7) | पी. बी. गजेंद्रगडकर | 1 February 1964 – 15 March 1966 |
8) | ए. के. सरकार | 16 March 1966 – 29 June 1966 |
9) | के. सुब्बाराव | 30 June 1966 – 11 April 1967 |
10) | के. एन. वांछू | 12 April 1967 – 24 February 1968 |
11) | एम. हिदायतुल्लाह | 25 February 1968 -16 December 1970 |
12) | जे. सी. शहा | 17 December 1970 -21 January 1971 |
13) | एस. एम. सिकरी | 22 January 1971 – 25 April 1973 |
14) | ए. एन. रे | 26 April 1973 – 27 January 1977 |
15) | एम. एच. बेग | 28 January 1977 – 21 February 1978 |
16) | वाय. वी. चंद्रगुड | 22 February 1978 – 11 July 1985 |
17) | पी. एन. भगवती | 12 July 1985 – 20 December 1986 |
18) | रघुनंदन पाठक | 21 December 1986 – 18 June 1989 |
19) | ई. एस. वैकटरमैया | 19 June 1989 – 17 December 1989 |
20) | एस. मुखर्जी | 18 December 1989 -25 September 1990 |
21) | रंगनाथ मिश्रा | 26 September 1990 – 24 November 1991 |
22) | के. एन. सिंह | 25 November 1991 – 12 December 1991 |
23) | एच. एम. कानिया | 13 December 1991 – 17 November 1992 |
24) | एल. एम. शर्मा | 18 November 1992 – 11 February 1993 |
25) | एम. एन. वेंकटचलैया | 12 February 1993 – 24 October 1994 |
26) | ए. एम. अहमदी | 25 October 1994 – 24 March 1997 |
27) | जे. एस. वर्मा | 25 March 1997 – 17 January 1998 |
28) | एम. एम पंछी | 18 January 1998 – 9 October 1998 |
29) | ए. एस. आनंद | 10 October 1998 – 31 October 2001 |
30) | एस. पी. भडूचा | 1 November 2001 – 5 May 2002 |
31) | बी. एन. किरपाल | 6 May 2002 – 7 November 2002 |
32) | जी. बी. पटनायक | 8 November 2002 – 18 December 2002 |
33) | व्ही. एन. खरे | 19 December 2002 – 1 May 2004 |
34) | एस. राजेंद्रबाबू | 2 May 2004 – 31 May 2004 |
35) | आर. सी. लाहोटी | 1 June 2004 – 31 October 2005 |
36) | योगेशकुमार सबरवाल | 1 November 2005 – 13 January 2007 |
37) | के. जी. बालकृष्णन | 14 January 2007 – 12 May 2010 |
38) | सरोश होमी कापडिया | 12 May 2010 – 28 September 2012 |
39) | अल्तमास कबीर | 29 September 2012 – 18 July 2013 |
40) | पी. सथशिवम | 19 July 2013 – 26 April 2014 |
41) | राजेंद्रमल लोढा | 27 April 2014 – 27 September 2014 |
42) | एच. एल. दत्तू | 28 September 2014-2 December 2015 |
43) | टी. एस. ठाकूर | 3rd December 2015-3 January 2017 |
44) | जगदीश सिंग खेहर | 4 January 2017- 27 August 2017 |
45) | दीपक मिश्रा | 28th August 2017 – 2nd October 2018 |
46) | रंजन गोगोई | 3rd October 2018 – 17th November 2019 |
47) | शरद अरविंद बोबडे | 18th November 2019 – 23rd April 2021 |
48) | नुथलपती वेंकट रमणा | 24th April 2021 – 26th August 2022 |
भारताचे फेडरल कोर्ट 1 ऑक्टोबर 1937 रोजी अस्तित्वात आले. भारताचे पहिले मुख्य न्यायाधीश सर मॉरिस ग्वायर (1 ऑक्टोबर 1937 ते 25 एप्रिल 1943) होते. भारताचे फेडरल कोर्ट 1937-1950 दरम्यान कार्यरत होते. न्यायमूर्ती हरिलाल जेकीसुंद कानिया हे भारताचे पहिले भारतीय मुख्य न्यायाधीश होते.
न्यायमूर्ती वाय. व्ही. चंद्रचूड हे सर्वाधिक काळ सेवा देणारे सरन्यायाधीश आहेत (फेब्रुवारी 1978 – जुलै 1985), ज्यांनी 2696 दिवस काम केले तर कमल नारायण सिंग हे सर्वात कमी काळ (21 नोव्हेंबर 1991 – 12 डिसेंबर 1991) फक्त 17 दिवस काम केले.
भारताच्या सरन्यायाधीशांवर वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
न्यायमूर्ती कमल नारायण सिंग हे भारतातील सर्वात कमी कालावधीचे मुख्य न्यायाधीश आहेत.
न्यायमूर्ती यशवंत विष्णू चंद्रचूड हे भारतातील सर्वात जास्त काळ काम करणारे सरन्यायाधीश आहेत.
न्यायमूर्ती हरिलाल जेकीसुंद कानिया हे भारताचे पहिले भारतीय सरन्यायाधीश होते. त्यांची 26 जानेवारी 1950 रोजी नियुक्ती झाली.
न्यायमूर्ती मोहम्मद. हिदायतुल्ला हे भारताचे पहिले मुस्लिम सरन्यायाधीश होते.
न्यायमूर्ती के जी बालकृष्णन हे भारताचे पहिले सरन्यायाधीश होते.